قرقاول مونال؛ یکی از زیباترین پرنده‌های جهان که در کوه‌های هیمالیا زندگی می‌کند

راز بقا: ساعاتی پیش خبری منتشر شد که در شهرستان نائین سه توله شیر و ۴ قرقاول مونال که به صورت غیرقانونی در حال جابجایی بودند کشف و تحویل اداره حفاظت از محیط زیست این شهرستان شد. اما شاید بسیاری ندانند که این پرنده چیست و زیستگاهش کجاست و اساسا در ایران چه می‌کند... 

به گزارش راز بقا، قرقاول مونال یا همان مونال هیمالیا (Himalayan monal) همچنین قرقاول ایمپیان مونال و قرقاول ایمپیان نیز نامیده می‌شود، یک قرقاول بومی جنگل‌ها و بوته‌های هیمالیا در ارتفاعات ۲۱۰۰ تا ۴۵۰۰ متری است. 

به گزارش راز بقا؛ این پرنده بخشی از خانواده Phasianidae است و به عنوان کمترین نگرانی در فهرست قرمز IUCN ذکر شده است. این قرقاول پرنده ملی نپال است که در آنجا به عنوان دانفه (danphe) شناخته می‌شود. این قرقاول همچنین پرنده ایالتی اوتاراکند هند است و در آنجا به عنوان «مونال» (Monal) شناخته می‌شود. نام علمی این پرنده یادبود بانو مری ایمپی، همسر رئیس دادگاه بریتانیایی بنگال، سر الیجا است. 

ویژگی‌های قرقاول مونال

قرقاول مونال یک پرنده نسبتاً بزرگ است. طول این پرنده حدود ۷۰ سانتی متر است. وزن نر به ۲۳۸۰ گرم و ماده ۲۱۵۰ گرم می‌رسد. نر بالغ در سرتاسر بدنش پر‌های رنگارنگ دارد، در حالی که ماده، مانند سایر قرقاول‌ها، تنوع رنگش کمتر است. 

به گزارش راز بقا ویژگی‌های قابل توجه پرنده نر شامل یک تاج سبز فلزی بلند، پر‌های مسی در پشت و گردن و یک کفه سفید برجسته است که در هنگام پرواز پرنده بیشتر قابل مشاهده است. پر‌های دم جنس نر به طور یکنواخت ژولیده است و به سمت نوک آن تیره‌تر می‌شود، در حالی که قسمت پایینی دم ماده‌ها سفید است و با مشکی و قرمز پوشیده شده است. 

ماده یک لکه سفید برجسته روی گلو و یک نوار سفید روی دم دارد. نر سال اول شبیه ماده است، اما بزرگتر است و رنگ‌های یک پرنده نوجوان کمتر متمایز است. 

رژیم غذایی مونال هیمالیا عمدتاً از غده‌ها (سیب زمینی و ...)، آجیل ها، برگ ها، شاخه ها، حشرات و سایر بی مهرگان تشکیل شده است. در برف برای به دست آوردن شاخه‌ها و بی مهرگان زمین حفر می‌کند. مواد گیاهی بخش بزرگی از جیره غذایی‌اش را تشکیل می‌دهد، اگرچه بی مهرگان نیز درصد کمی از زنجیره غذایی‌اش را شامل می‌شود.

زیستگاه و پراکندگی جمعیت قرقاول مونال

محدوده بومی مونال هیمالیا از افغانستان و پاکستان تا هیمالیا در هند، نپال، تبت جنوبی و بوتان گسترش می‌یابد. در پاکستان، بیشتر در استان خیبر پختونخوا رایج است و در کاغان، دره پالاس و کشمیر آزاد نیز ثبت شده است. در هند، در سراسر منطقه هیمالیای هند از جامو و کشمیر تا آروناچال پرادش ثبت شده است.

به گزارش راز بقا در جنگل‌های بلوطی با دمای بالا و در دامنه‌های چمن باز، صخره‌ها و علفزار‌های آلپ بین ۲۴۰۰ تا ۴۵۰۰ متر زندگی می‌کند، و بیشتر در ارتفاع بین ۲۷۰۰ تا ۳۷۰۰ متر حضور دارد. این پرنده در زمستان تا ارتفاع ۲۰۰۰ متری پایین می‌آید. برف را تحمل می‌کند و برای بدست آوردن ریشه گیاه و طعمه بی مهرگان آن را حفر می‌کند.