به کدام دوره تاریخی، عصر حجر می‌گویند و چرا؟

راز بقا: عصر حجر انسان را به دوره‌ای می‌برد که انواع گوناگون نژاد‌های انسانی به دور از تکنولوژی‌های امروزی در جنگل‌ها و غار‌ها زندگی می‌کردند و به ساده‌ترین شکل ممکن با استفاده از منابع کاملا طبیعی مثل جنگل و شکار غذای خود را به دست می‌آوردند. البته این زندگی مشقت بار چندان هم بی خطر نبود و در مسیر تاریخ بسیاری از گونه‌های انسان‌های اولیه را نابود ساخت.

عصر حجر چیست؟

عصر حجر در یک نگاه کلی به زمانی اشاره می‌کند که هنوز از تکنولوژی امروزی و فن آوری و اختراعاتی که زندگی انسان‌های اولیه را دگرگون ساخت خبری نبود. به زبان ساده‌تر اگر بگوییم این دوره زمانی به پایان رسید که انسان یاد گرفت می‌توان سنگ آهن را گداخت و از آن فلز به دست آورد، می‌توان دام‌ها را رام کرد و در زمین دانه کاشت و کشاورزی کرد. وقتی فرگشت انسان از شاخ آفریقا شروع و در دنیا گسترده شد این دوره نیز به پایان رسید.

وجه تسمیه عصر حجر

عصر حجر بدون شناخت دلیل نامگذاری این دوره نمی‌تواند کامل شود. گفته شده چینی‌ها و رومی‌ها برای اولین بار این اصطلاح را به کار برده اند، اما روایت قابل قبول‌تر این است که می‌گویند کریستیان یورگنسن تامسن، اولین موزه دار در موزه ملی دانمارک زمانیکه می‌خواست اشیاء داخل موزه را مرتب و سازماندهی کند اشیاء را بر اساس ماده‌ای که از آن ساخته شده بود تنظیم کرد. موادی که اشیاء از آن‌ها ساخته شده بود به سه گروه «مواد عصر سنگ، عصر مفرغ و عصر آهن» تقسیم شد.

+ پیشنهاد مطالعه:  با «مرد هیترا»، جنگجوی ۲۵ ساله‌ای که عصر حجر در دریا غرق شد آشنا شوید 

عصر حجر و گوشت فراوان

نکته جالب دیگر در مورد عصر حجر آشنایی با خورد و خوراک انسان‌های اولیه است. همان طور که می‌دانید در این دوره گونه‌های زیادی از انسان‌های اولیه زندگی می‌کردند، این انسان‌های اولیه با شکار حیوانات و پرندگان و استفاده از درختان و گیاهان غذای خود را به دست می‌آوردند و به طبع با بروز هر مشکلی در زمینه شکار یا تغییر شرایط آب و هوایی که منجر به نابودی گیاهان و درختان می‌شد بسیاری از گونه‌های انسان‌های اولیه نیز جان می‌باختند. انسان‌های عصر سنگی به دل و جگر و قلوه حیوانات علاقه زیادی داشتند و بیشتر خوراک روزانه آن‌ها را گوشت و کربوهیدراتی که از بنشن و حبوبات به دست می‌آمد تشکیل می‌داد. براساس پژوهش‌های انجام شده، گوشت دوسوم خوراک انسان‌های اولیه را تشکیل می‌داد و مردان عصر سنگی از چربی پرهیز می‌کردند. در این دوره انسان از شیره نیز استفاده می‌کرد، شیره‌ای که از ترش شدن انگور‌های وحشی ساخته شده بود.

سرپناه در دوران سنگی

مسأله بعدی در مورد عصر حجر، نوع سرپناه گونه‌های مختلف انسان اولیه می‌باشد. بررسی‌ها نشان می‌دهد نخستین چیزی که به عنوان سرپناه توسط انسان اولیه ساخته شد به دو میلیون سال قبل باز می‌گردد، زمانیکه انسان‌ها در شرق افریقا با سنگ ستون‌هایی ساختند و شاخ و برگ درختان را روی آن‌ها قرار دادند.

به طور مثال سازه سنگی ساده‌ای که در منطقه ترا آماتا نزدیک نیس فرانسه یافت شده قدمتی ۵۰۰ هزار ساله دارد. جدای از این در دیگر جا‌های دنیا نیز نمونه‌هایی از سازه‌های انسانی یافت شده است: «ساختار سنگی چادر مانند در درون غاری در نزدیکی گروت دولازاره در نیس فرانسه، ساختار سنگی با بام چوبی در وستونیتسه چکسلواکی که به سال ۲۳ قبل از میلاد بر می‌گردد، کلبه‌های ساخته شده از استخوان ماموت در اروپای شرقی و سیبری، چادر ساخته شده از پوست حیوانات که به ۱۵ هزار سال قبل از میلاد بر می‌گردد در منطقه پلاتو پارن فرانسه و بالاخره نیایشگاه‌های دارای چندین اتاق با ستون‌های سنگی در آسیا و اروپا» همه و همه مثال‌هایی از سازه‌های انسان‌های عصر حجر می‌باشند.

یادگاری بر سنگ‌ها

عصر حجر با یک مشخصه کاملا واضح به خوبی توضیح داده می‌شود و آن اینکه انسان‌های این دوره به حکاکی و نقاشی بر روی دیواره‌های سنگی غار‌ها علاقه زیادی داشتند.

نگاره‌هایی که توسط انسان‌های اولیه بر دیوار‌های غار‌ها کنده شده اند بسیار کمیاب می‌باشند. به طور مثال می‌توان به سمتکای در هندوستان که به عنوان یک نگاره بر تخت سنگ در میراث جهانی ثبت شده اشاره کرد. نقش‌هایی که از سوی انسان‌های اولیه بر دیوار‌ها کنده می‌شد شامل جانورانی مانند گربه سانان و کرگدن می‌شد که اکنون نمونه‌هایی از آن‌ها در غار شووه دیده می‌شود. سنگ نگاره‌های این غار به ۳۱ هزار سال قبل از میلاد بر می‌گردد. همین طور در اسپانیا غاری به نام آلتامیرا وجود دارد که قدمت نقاشی‌های آن که شامل گاومیش کوهان دار آمریکایی ست به سیزده تا چهارده سال قبل از میلاد بر می‌گردد.

به هر صورت کسب اطلاعات در مورد عصر حجر شما را به دنیای پر از سختی و مشقت زندگی انسان‌های اولیه برد و نشان داد که در این عصر انسان‌ها برای به دست آوردن غذا و حفظ خود از حمله حیوانات وحشی و بلایای طبیعی با چه مشکلات سختی روبرو بوده اند. بسیاری از گونه‌های متعدد انسان‌های اولیه تاب تحمل این مشکلات را نداشتند و از بین رفتند.

با کشف آتش و تولید آهن از سنگ آهن و بالا رفتن اطلاعات و دانش انسان اولیه در استفاده از حیوانات و بهره برداری از زمین برای کشاورزی به تدریج عصر حجر به پایان رسید و زندگی انسان اولیه جای خود را به انسان هوشمند صاحب تکنولوژی داد. از آغاز فرگشت انسان تا امروز طبیعت و دنیا در اختیار انسان بوده و انسان به بهانه توسعه طبیعت گاهی ضربات جبران ناپذیری به آن وارد ساخته است.